Nowe regulacje dla giełd i kantorów kryptowalut

W ostatnim czasie parlament estoński zajął się dostosowaniem przepisów do nowej dyrektywy Unii Europejskiej, w zakresie działalności platform crowdfundingowych oraz przeprowadzania zbiórek opartych o instrumenty wirtualne. W poniższym artykule znajdują się najważniejsze informacje dotyczące projektu regulacji, zaproponowanego przez Ministerstwo Finansów, który z całą pewnością ulegnie zmianie w trakcie prac legislacyjnych. W związku z pojawiającymi się sprzecznymi doniesieniami, przedstawiamy Państwu informacje z pierwszej ręki.

Zmiany w licencji przyznawanej kantorom i giełdom kryptowalut oraz proces aplikacji

Transakcje aktywami wirtualnymi mogą być oferowane przez firmy, które uzyskały licencję dostawcy usług wirtualnej waluty. Podczas gdy usługa wirtualnego portfela walutowego i usługa wirtualnej wymiany walut są już usługami znanymi z poprzedniego rozporządzenia i są szeroko stosowane w przypadku dostawców usług wirtualnych aktywów z siedzibą w Estonii, usługa organizacji platformy obrotu wirtualną walutą jest nową koncepcją wprowadzoną w projekcie.

Na podstawie projektu rozporządzenia usługa zarządzania platformą obrotu wirtualną walutą to usługa, w ramach której dostawca usług wirtualnej waluty zarządza platformą, na której strony trzecie zainteresowane kupnem lub sprzedażą wirtualnej waluty mogą komunikować się w sposób prowadzący do zawarcia umowy, wymiany jednej wirtualnej waluty na inną lub tradycyjną walutę (FIAT). Dostawca usług walut wirtualnych może działać wyłącznie jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna.

Istotną zmianą jest to, że aby w przyszłości świadczyć usługi związane z wirtualnymi walutami, usługodawca musi posiadać odpowiednią licencję na prowadzenie działalności, którą wydaje i cofa Komisja Nadzoru Finansowego (FSA). Zgodnie z obowiązującym prawem zarówno nadzór, jak i wydanie licencji jest obowiązkiem Financial Intelligence Unit (FIU).

Oprócz przeniesienia kwestii wydawania i nadzoru nad licencją, nowe przepisy poszerzają również listę obowiązkowych dokumentów, które należy dostarczyć do FSA wraz z wnioskiem o licencję. Dodatkowe dokumenty będą obejmować:

• bilans otwarcia wnioskodawcy oraz zestawienie dochodów, wydatków, zysków i przepływów pieniężnych na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku o licencję oraz, jeśli są dostępne, sprawozdania finansowe z ostatnich trzech lat;
• biznesplan szczegółowo opisujący działalność firmy przez kolejne trzy lata;
• opis wewnętrznej polityki księgowej;
• opis systemów informatycznych oraz innych narzędzi i systemów technologicznych niezbędnych do realizacji oferowanych usług, w tym zabezpieczeń zastosowanych w celu zapewnienia ciągłości usługi;
• opis polityki lub zasad bezpieczeństwa przetwarzania danych, w tym podjęte środki mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa cyfrowego;
• opis struktury organizacyjnej firmy.

O jedną trzecią wydłuża się również czas na weryfikację zezwolenia na prowadzenie działalności. Komisja Nadzoru Finansowego (FSA) podejmuje decyzję o wydaniu lub odmowie udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności w terminie trzech miesięcy od otrzymania wszystkich niezbędnych dokumentów oraz informacji, nie później jednak niż sześć miesięcy po otrzymaniu wniosku o zezwolenie na prowadzenie działalności. Do tej pory FIU musiało podjąć decyzję najpóźniej w ciągu 4 miesięcy.

Nowe wymagania dotyczące struktury i zarządu spółki

Jednym z najbardziej problematycznych obszarów obecnego rozporządzenia jest ustalenie miejsca prowadzenia działalności i siedziby zarządu, określone w projekcie rozporządzenia. Mianowicie, siedziba i główna siedziba usługodawcy licencjonowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego musi znajdować się w Estonii. Ponadto umowa spółki lub umowa spółki usługodawcy musi określać, że jego siedziba statutowa i siedziba główna znajdują się w Estonii.

Jeżeli jednak licencjonowany dostawca usług waluty wirtualnej chce również prowadzić działalność za granicą, w tym zakładać oddział za granicą lub świadczyć usługi transgraniczne za granicą, składa wniosek do Komisji Nadzoru Finansowego (FSA). W istocie zmiana ta oznacza, że wniosek można złożyć do FSA natychmiast wraz z wnioskiem o zezwolenie, ponieważ usługa wirtualnego majątku trwałego ma już charakter transgraniczny.

Ciekawą propozycją Ministerstwa uwzględnioną w procesie legislacji jest to, że zasady wynagradzania członków zarządu oraz pracowników muszą być jasne i przejrzyste oraz zgodne z systemem zarządzania ryzykiem, opartym na strategii biznesowej dostawcy, a ich wysokość proporcjonalna do charakteru i skali działalności usługodawcy.

Jako dodatkowe wymagania stawiane członkom zarządu spółki przewiduje się, że na członka zarządu może zostać wybrana lub powołana tylko osoba, która posiada:

1. wiedzę, umiejętności, doświadczenie, wykształcenie, predyspozycje zawodowe i nienaganną reputację biznesową niezbędne do zarządzania platformą obrotu kryptowalutą;
2. niezbędny czas do wykonywania swoich obowiązków na odpowiednim stanowisku.

Biorąc pod zakres obowiązków związanych z tym stanowiskiem, członkowie zarządu spółki muszą posiadać niezbędną wiedzę, umiejętności i doświadczenie w zakresie następujących aspektów świadczenia usługi obrotu kryptowalutami:

1. zrozumienie technologii, na podstawie której świadczona jest usługa;
2. zapobieganie i kontrola ryzyka;
3. ochrona interesów klienta;
4. utrzymanie stabilności finansowej;
5. zapobieganie nielegalnym działaniom.

Ponadto, ze względu na brak uregulowania liczby członków zarządu, w tekście projektu rozporządzenia wymaga się, aby zarząd posiadający licencję platformy obrotu kryptowalutą (VASP) miał powołanych co najmniej dwóch członków.

Nowe rozporządzenie ma na celu zmianę wymogu kapitałowego licencji VASP, który obecnie wynosi 12 000 EUR. Zgodnie z treścią projektu rozporządzenia nowy kapitał zakładowy musi wynosić co najmniej 25 000 EUR.

Gdy platforma obrotu kryptowalutami jest otwarta jako nowa spółka, wówczas tylko wartość kapitału zakładowego, wpłaconego w formie pieniężnej, może zostać uznana jako kapitał zakładowy. Akcje lub udziały usługodawcy muszą być zarejestrowane w centralnym depozycie papierów wartościowych państwa członkowskiego UE.

Zmiany w zgodności z AML i raportowaniu

Jeśli chodzi o zgodność z AML, wprowadza się wymóg, zgodnie z którym członkowie zarządu spółki są zobowiązani do regularnego przeglądu przepisów i innych regulaminów ustanowionych na podstawie powyższej ustawy, oceny ich skuteczności oraz wdrażania odpowiednich środków w celu wyeliminowania niedociągnięć. Obecnie firmy w dużej mierze wykorzystywały dokumenty przedłożone do autoryzacji, a często wielu posiadaczy licencji nie aktualizuje dokumentacji wewnętrznej, na podstawie zmieniających się przepisów.

Nowe rozporządzenie nakłada również bardzo precyzyjne wymagania na platformę pośrednictwa finansowego, która w przypadku usługi aktywów wirtualnych staje się wówczas platformą obrotu walutami wirtualnymi.

Przykładowo zasady mające zastosowanie do platformy pośrednictwa finansowego muszą zostać opracowane i opublikowane przez usługodawcę w przejrzysty i spójny sposób, aby zapewnić uczciwe i prawidłowe nabywanie oraz przekazywanie mechanizmów inwestycyjnych i / lub walut wirtualnych, a transakcje przebiegały w oparciu o obiektywne kryteria. Ponadto konieczne jest podjęcie działań zapewniających sprawną i terminową realizację transakcji dokonywanych w ramach systemu danej platformy.

Jeżeli platforma obrotu walutami wirtualnymi ma oferować projekty osób trzecich, operator platformy jest zobowiązany do publikowania szczegółowych opisów projektów inwestycyjnych w jednolity sposób, aby zapewnić ich porównywalność dla inwestorów oraz umożliwiać ocenę przydatności mechanizmów inwestycyjnych dla inwestora, w tym dostosowywać ją do doświadczenia i świadomości inwestora w zakresie funkcjonowania na rynku finansowym.

Jeśli platforma obrotu wirtualnymi aktywami oferuje usługę, w której wirtualną walutę można wymienić na gotówkę lub narzędzia inwestycyjne, to:

• Jeżeli istnieje możliwość wymiany narzędzi inwestycyjnych lub waluty wirtualnej na walutę tradycyjną, metoda określania wartości waluty wirtualnej i / lub instrumentu inwestycyjnego musi zostać opublikowana na stronie internetowej usługodawcy posiadającego licencję platformy obrotu kryptowalutami (VASP);
• Jeśli istnieje możliwość wymiany narzędzi inwestycyjnych lub waluty wirtualnej na walutę tradycyjną, zlecenie klienta musi zostać zrealizowane po cenie obowiązującej w momencie otrzymania zlecenia klienta przez usługodawcę;
• Jeśli istnieje możliwość wymiany waluty wirtualnej na tradycyjną walutę (FIAT), platforma obrotu kryptowalutami jest zobowiązana do ujawnienia klientowi informacji o zleceniach i transakcjach, w tym o kwocie waluty wirtualnej i jej wartości związanej z transakcją.

Zgodnie z nowym projektem rozporządzenia wszyscy usługodawcy zobowiązani są do regularnego składania, co najmniej, następujących raportów do Komisji Nadzoru Finansowego (FSA) w celach nadzorczych:

1. Raport o transakcji;
2. oświadczenie o majątku klientów;
3. sprawozdanie z funduszy własnych;
4. bilans finansowy usługodawcy;
5. rachunek zysków i strat usługodawcy.

Okres składania regularnych raportów do Komisji Nadzoru Finansowego (FSA) wynosi kwartał, a raporty należy składać do FSA w ciągu 20 dni od zakończenia okresu sprawozdawczego. Roczne sprawozdania finansowe usługodawcy muszą zostać poddane audytowi.

Projekt określa również outsourcing niezbędnych przedsięwzięć w zakresie AML / KYC, który jest dozwolony pod następującymi warunkami:

• Outsourcing nie utrudnia działalności usługodawcy i jego obowiązków na wymaganym poziomie ani nie obniża jakości usług;
• osoba, której zleca się czynności, posiada niezbędną wiedzę i umiejętności oraz jest w stanie wykonywać te obowiązki;
• relacje usługodawcy z klientami i zobowiązania wobec klientów nie ulegają zmianie w wyniku outsourcingu działań.

Twórcy projektu nowego rozporządzenia chcą, aby podmiot świadczący usługi w zakresie waluty wirtualnej, któremu wydano zezwolenie na prowadzenie działalności na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (MLTFPA), wystąpił do Komisji Nadzoru Finansowego (FSA) o zezwolenie na działalność i doprowadził do zgodności działalności oraz przedłożył stosowne dokumenty przed 1 października 2021 r.

Wszystkie licencje dla platform świadczących usługi w zakresie wirtualnych aktywów wydane na mocy ustawy o zapobieganiu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu staną się nieważne od 1 stycznia 2020 r.

Sugerujemy zwrócenie uwagi, że ta ostatnia data końcowa może ulec zmianie w procesie legislacyjnym w parlamencie estońskim, ponieważ obecnie jest mało prawdopodobne, że nowa ustawa zostanie przyjęta i wejdzie w życie przed proponowaną datą.

Podsumowanie

W tej chwili zmiany zostały ogłoszone i przekazane Rządowi Estonii, gdzie odpowiednie ministerstwa i agencje mogą zgłaszać swoje opinie i propozycje.

Po uzyskaniu zgody rządu, nowa ustawa trafia do parlamentu (Riigikogu) Estonii, a ostateczny tekst ustawy musi zostać przyjęty do czasu drugiego głosowania w parlamencie.

Zakres planowanych zmian jest obszerny, dlatego obecnie trudno jest przewidzieć, jaka ostateczna forma rozporządzenia zostanie ostatecznie uchwalona.

Potwierdzono jednak wcześniej wyrażony zamiar, zgodnie z którym w projekcie proponuje się przeniesienie nadzoru nad wszystkimi dostawcami usług w zakresie walut wirtualnych z siedzibą w Estonii do kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego (FSA). Obecnie dostawcy usług obrotu kryptowalutami muszą posiadać licencję FIU, ale ich działalność gospodarcza podlega bardzo ograniczonemu nadzorowi.

Reasumując – firmy świadczące usługi obrotu kryptowalutami muszą być przygotowane na nadążanie za zmianami w rozporządzeniu. Rynek usług finansowych jest bardziej regulowany ze względu na innowacje w technologii i modelach biznesowych, a nadzór publiczny nad usługodawcami rośnie.

Niewątpliwie coraz jaśniejsze przepisy bardzo dobrze wpływają na reputację i obraz rynku finansowego Estonii. Rośnie zapotrzebowanie na wysokiej jakości usługi zapewniające spójność, ponieważ firmy działające w sektorze finansowym muszą zwracać większą uwagę na ochronę interesów klientów i inwestorów, co z kolei prowadzi do lepszej obsługi i otwiera drogę do nowych możliwości biznesowych.